AI (Trí tuệ nhân tạo) là gì? Phân biệt AI hẹp và AI tổng quát
Trong thời đại công nghệ phát triển như vũ bão, "AI" (Artificial Intelligence) hay "Trí tuệ nhân tạo" đã trở thành một thuật ngữ phổ biến mà chúng ta thường xuyên bắt gặp. Nhưng AI thực sự là gì? Và tại sao chúng ta cần phân biệt giữa AI hẹp và AI tổng quát? Hãy cùng tìm hiểu qua những ví dụ đơn giản và gần gũi với cuộc sống hàng ngày.
### AI là gì?
Theo định nghĩa của Stuart Russell và Peter Norvig trong cuốn sách "Artificial Intelligence: A Modern Approach" [1], AI là:
"Nghiên cứu và thiết kế các tác nhân thông minh, trong đó một tác nhân thông minh là một hệ thống có khả năng nhận thức môi trường xung quanh và thực hiện các hành động để tối đa hóa cơ hội thành công của mình."
Nói một cách đơn giản, AI là việc tạo ra các máy móc hoặc phần mềm có khả năng thực hiện các nhiệm vụ thường đòi hỏi trí thông minh của con người.
Ví dụ trong cuộc sống hàng ngày:
- Khi bạn hỏi Siri hoặc Google Assistant về thời tiết, đó là AI đang hoạt động.
- Khi Facebook gợi ý bạn gắn thẻ bạn bè trong ảnh, đó cũng là AI.
- Khi Netflix đề xuất phim dựa trên sở thích của bạn, một lần nữa, đó là AI.
### AI hẹp (Narrow AI)
AI hẹp, còn được gọi là AI yếu, là loại AI được thiết kế và huấn luyện để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể. Đây là loại AI phổ biến nhất hiện nay và là những gì chúng ta thường gặp trong cuộc sống hàng ngày.
Ví dụ:
- Chatbot hỗ trợ khách hàng trên website.
- Hệ thống nhận diện khuôn mặt để mở khóa điện thoại.
- Phần mềm chơi cờ vua chuyên nghiệp.
Theo Andrew Ng, một trong những chuyên gia hàng đầu về AI, "AI hẹp có thể vượt trội con người trong một số nhiệm vụ cụ thể, nhưng nó không có khả năng tổng quát hóa kiến thức sang các lĩnh vực khác." [2]
### AI tổng quát (General AI)
AI tổng quát, hay còn gọi là AI mạnh, là một hệ thống AI có khả năng hiểu, học hỏi và áp dụng kiến thức vào bất kỳ nhiệm vụ nào, tương tự như trí thông minh của con người. Hiện tại, AI tổng quát vẫn chỉ tồn tại trong lý thuyết và khoa học viễn tưởng.
Ví dụ về AI tổng quát trong tương lai có thể là:
- Một robot có thể học nấu ăn, sửa xe và dạy toán cho trẻ em.
- Một hệ thống AI có thể đọc hiểu và giải quyết các vấn đề phức tạp trong nhiều lĩnh vực khác nhau như y học, luật pháp và kỹ thuật.
Ethan Mollick, Phó Giáo sư tại Đại học Pennsylvania, nhận xét: "Mặc dù chúng ta đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong AI hẹp, nhưng AI tổng quát vẫn còn là một thách thức lớn và có thể cần nhiều thập kỷ nghiên cứu nữa." [3]
### Kết luận
Hiểu về sự khác biệt giữa AI hẹp và AI tổng quát là bước đầu tiên quan trọng trong hành trình tìm hiểu về trí tuệ nhân tạo. Trong khi AI hẹp đã và đang mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cuộc sống hàng ngày của chúng ta, AI tổng quát vẫn là một mục tiêu xa vời nhưng đầy hứa hẹn trong tương lai của ngành khoa học máy tính.
Trong bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về Machine Learning và Deep Learning - hai công nghệ nền tảng đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của AI trong thời gian gần đây.
### Tài liệu tham khảo
[1] Russell, S. J., & Norvig, P. (2020). Artificial Intelligence: A Modern Approach (4th ed.). Pearson.
[2] Ng, A. (2018). AI Transformation Playbook. Landing AI.
[3] Mollick, E. (2023). Generative AI's impact on knowledge work. Harvard Business Review.