Thi Đại học tại Trung Quốc: Tất cả các công ty AI đồng loạt đóng băng để chống gian lận

Nhiều em đã quen với việc sử dụng AI để hỗ trợ học tập hàng ngày bỗng chốc phải "quay về" phương pháp truyền thống hoàn toàn.

Trong một động thái chưa từng có tiền lệ, các công ty công nghệ hàng đầu Trung Quốc đã đồng loạt "đóng băng" các công cụ trí tuệ nhân tạo của mình trong suốt kỳ thi đại học quan trọng nhất nước này - Gaokao 2025. Đây không chỉ là một biện pháp kỹ thuật đơn thuần, mà còn phản ánh cuộc đấu tranh gay gắt giữa công nghệ tiên tiến và hệ thống giáo dục truyền thống.

Bối Cảnh: Khi AI Gặp Gaokao

Từ ngày 7 đến 10 tháng 6 năm 2025, hơn 13,35 triệu học sinh Trung Quốc bước vào kỳ thi Gaokao - được mệnh danh là "cánh cửa định mệnh" quyết định tương lai của cả một thế hệ. Tuy nhiên, lần đầu tiên trong lịch sử, kỳ thi này diễn ra trong bối cảnh các công cụ AI đã trở nên vô cùng phổ biến và tinh vi.

Nhận thức được nguy cơ gian lận nghiêm trọng, các ông lớn công nghệ như Alibaba, ByteDance, Tencent, Moonshot và DeepSeek đã đưa ra quyết định táo bạo: tạm dừng hoàn toàn hoặc hạn chế nghiêm ngặt các tính năng AI có thể bị lạm dụng trong thi cử.

"Cuộc Tắt Máy" Đồng Loạt

ByteDance và Doubao: Từ Chối Phân Tích Hình Ảnh

Doubao, chatbot AI của ByteDance, đã triển khai biện pháp chặn chủ động. Khi học sinh cố gắng tải lên ảnh chụp đề thi, hệ thống ngay lập tức trả về thông báo "không tuân thủ quy định" hoặc "dịch vụ bị đình chỉ". Đây là một trong những biện pháp nghiêm ngặt nhất được áp dụng.

Alibaba và Qwen: Đóng Băng Nhận Diện Hình Ảnh

Qwen của Alibaba đã vô hiệu hóa hoàn toàn chức năng nhận diện hình ảnh liên quan đến đề thi. Thay vì phân tích nội dung, AI sẽ lịch sự thông báo rằng dịch vụ tạm thời bị đóng băng để đảm bảo tính công bằng của kỳ thi.

Tencent và Yuanbao: Chặn Toàn Diện

Yuanbao của Tencent đã áp dụng biện pháp "zero-tolerance", ngừng hoàn toàn mọi tính năng nhận dạng ảnh, đặc biệt với những tài liệu có dấu hiệu là đề thi hoặc bài làm.

Moonshot và Kimi: Ngoại Tuyến Hoàn Toàn

Kimi chatbot của Moonshot đã chọn cách radical nhất - đưa toàn bộ hệ thống ngoại tuyến trong suốt 4 ngày thi. Đây có thể được xem là biện pháp "cắt đứt" hoàn toàn mọi khả năng lạm dụng.

DeepSeek: Chặn và Giới Hạn

DeepSeek đã thiết lập hệ thống lọc thông minh, chặn mọi câu hỏi liên quan đến bài kiểm tra đồng thời giới hạn truy cập dịch vụ trong khung giờ thi.

Tác Động Sâu Rộng

Quyết định này ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi học tập và thi cử của 13,35 triệu học sinh. Nhiều em đã quen với việc sử dụng AI để hỗ trợ học tập hàng ngày bỗng chốc phải "quay về" phương pháp truyền thống hoàn toàn.

Điều thú vị là việc đóng băng AI không chỉ ngăn chặn gian lận mà còn vô tình tạo ra áp lực tâm lý lớn. Những học sinh vốn phụ thuộc nhiều vào công cụ AI trong quá trình ôn tập đột nhiên cảm thấy "bơ vơ" và lo lắng về khả năng tự giải quyết vấn đề của bản thân.

Cuộc Chiến Công Nghệ Trong Giám Sát

Nghịch lý thay, trong khi các công cụ AI hỗ trợ học tập bị "đóng băng", AI lại được sử dụng mạnh mẽ để giám sát phòng thi. Hệ thống AI giám sát có thể:

• Phân tích hành vi bất thường như thì thầm, nhìn trộm

• Phát hiện việc trao đổi đồ vật bất hợp pháp

• Nhận diện các động tác khả nghi như cúi xuống nhặt đồ

• Gửi cảnh báo tức thì cho giám thị

Đây chính là minh chứng cho việc AI có thể vừa là "kẻ thù" vừa là "đồng minh" của hệ thống giáo dục, tùy thuộc vào cách sử dụng.

Ý Nghĩa Lịch Sử và Tương Lai

Sự Phối Hợp Chưa Từng Có

Lần đầu tiên trong lịch sử, các ông lớn công nghệ cạnh tranh khốc liệt đã đồng lòng "hy sinh" lợi ích kinh doanh ngắn hạn vì một mục tiêu chung: bảo vệ tính công bằng giáo dục. Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề và sự cam kết của doanh nghiệp với trách nhiệm xã hội.

Thách Thức Cho Giáo Dục Toàn Cầu

Việc Trung Quốc phải áp dụng biện pháp mạnh như vậy là tiếng chuông cảnh báo cho các hệ thống giáo dục trên thế giới. Khi AI trở nên phổ biến và mạnh mẽ, các phương thức kiểm tra đánh giá truyền thống cần được xem xét lại toàn diện.

Tương Lai Của Giáo Dục

Sự kiện này đặt ra câu hỏi căn bản: Liệu chúng ta có nên tiếp tục duy trì các hình thức kiểm tra truyền thống, hay cần thiết kế lại hệ thống giáo dục để phù hợp với thời đại AI?

Trung Quốc đang thúc đẩy giáo dục AI cho học sinh nhưng đồng thời nhấn mạnh rằng AI chỉ là công cụ hỗ trợ học tập, không được dùng để gian lận. Đây có thể là hướng đi cân bằng cho tương lai.

Kết Luận: Bài Học Cho Thế Giới

Cuộc "đóng băng" AI trong Gaokao 2025 không chỉ là một biện pháp tạm thời mà còn là một thí nghiệm xã hội quy mô lớn. Nó cho thấy:

1. Tầm quan trọng của hợp tác: Khi đối mặt với thách thức lớn, sự phối hợp giữa doanh nghiệp và chính phủ là cần thiết.

2. Tính cấp thiết của cải cách giáo dục: Hệ thống giáo dục cần tiến hóa để thích ứng với thời đại AI.

3. Vai trò kép của công nghệ: AI có thể vừa là thách thức vừa là giải pháp cho giáo dục.

4. Tương lai của đánh giá: Cần phát triển các phương thức đánh giá mới, phù hợp với bối cảnh AI phổ biến.

Sự kiện này sẽ chắc chắn được ghi nhận là một dấu mốc quan trọng trong lịch sử giao thoa giữa công nghệ và giáo dục. Và như mọi khi, Tự Học cùng AI sẽ tiếp tục theo dõi và phân tích những diễn biến mới nhất trong lĩnh vực này.

---

Bạn nghĩ gì về việc "đóng băng" AI trong các kỳ thi quan trọng? Liệu đây có phải là giải pháp lâu dài? Hãy chia sẻ quan điểm của bạn trong phần bình luận bên dưới.