Tóm tắt báo cáo “AI and the Future of Learning” của Google
Tháng 11/2025, Google công bố báo cáo AI and the Future of Learning – một tài liệu quan trọng phác họa cách trí tuệ nhân tạo đang tái định hình giáo dục toàn cầu. Báo cáo không chỉ nêu lên cơ hội mà AI mang lại, mà còn tiếp cận một cách rất tỉnh táo các thách thức mới xuất hiện và quan điểm của Google về việc triển khai AI một cách có trách nhiệm trong lớp học.
Học tập – điểm tựa của tiến bộ nhưng vẫn nhiều khoảng trống
Báo cáo mở đầu bằng việc nhắc lại một chân lý tưởng chừng hiển nhiên: học tập là động lực của tiến bộ xã hội. Thế nhưng, đằng sau những con số ấn tượng về tỷ lệ nhập học và hoàn thành tiểu học trên toàn cầu là một thực tế không mấy lạc quan:
chất lượng giáo dục không đồng đều,
chuẩn giảng dạy khác biệt giữa các vùng,
và thiếu nội dung học tập đa ngôn ngữ.
Dữ liệu PISA 2022 cho thấy rõ sự tụt dốc này: điểm Toán toàn cầu giảm 15 điểm và điểm Đọc giảm 10 điểm so với năm 2018. Điều đó chứng tỏ hệ thống giáo dục hiện tại không còn đủ sức đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng đa dạng của người học.
Tại sao AI là bước ngoặt?
Trong bối cảnh này, AI không đơn thuần là một công nghệ mới, mà là một bước ngoặt tư duy. Google lập luận rằng giáo dục truyền thống khó có thể cá nhân hóa hỗ trợ cho từng học sinh, trong khi AI có khả năng:
Diễn giải và điều chỉnh cách giải thích cho phù hợp với từng người học
Dạy kèm cá nhân hóa theo tốc độ, mục tiêu, phong cách
Mở rộng mô hình hỗ trợ cá nhân hóa đến hàng triệu người cùng lúc
Nếu Internet giúp mọi người tiếp cận thông tin, thì AI đang giúp họ tiếp cận sự hiểu biết. Sự khác biệt này mang tính nền tảng và đặt ra kỳ vọng về một mô hình học tập mới.
AI mở ra năm cơ hội lớn cho giáo dục
Từ đây, Google xác định năm cơ hội chủ đạo mà AI có thể mang lại:
tích hợp tri thức đã kiểm chứng từ khoa học nhận thức,
cá nhân hóa việc học ở quy mô chưa từng có,
làm sáng tỏ các khái niệm phức tạp qua đa phương thức,
giảm rào cản cho người học hạn chế nguồn lực,
trao quyền để giáo viên tập trung vào điều họ làm tốt nhất: kết nối, truyền cảm hứng, dẫn dắt.
Năm cơ hội này liên kết với nhau thành một hệ thống thống nhất: khi người học được hỗ trợ tốt hơn, giáo viên có nhiều thời gian hơn để tập trung vào chất lượng tương tác, và hệ thống giáo dục nói chung có cơ hội tiến gần hơn đến sự công bằng.
Nhưng cơ hội luôn đi kèm thách thức
Cùng với tiềm năng khổng lồ, Google cũng không né tránh những lo ngại từ AI:
Độ chính xác và khách quan: AI có thể tạo ra thông tin sai hoặc thiên vị. Thách thức sâu hơn là xác định nguồn đáng tin cậy và hướng dẫn học sinh qua các chủ đề chủ quan hoặc phức tạp.
An toàn: Bảo vệ người học - đặc biệt trẻ vị thành niên - khỏi nội dung hoặc tương tác có hại vẫn là ưu tiên hàng đầu.
Tư duy phản biện: Mối lo ngại chính là học sinh có thể trở nên phụ thuộc quá mức vào AI. Hệ thống hiệu quả phải thúc đẩy lập luận và nhận thức siêu nhận thức, không phải thay thế chúng.
Gian lận và mất học: Ranh giới giữa sử dụng AI hợp pháp và hành vi gian lận học thuật vẫn chưa rõ ràng. Báo cáo gợi ý xem xét lại mô hình đánh giá - ưu tiên tranh luận, kiểm tra vấn đáp và đánh giá portfolio.
Tiếp cận công bằng: Học sinh có động lực và khả năng tự điều chỉnh cao hơn có thể hưởng lợi không cân xứng - “hiệu ứng 5%” này có nguy cơ mở rộng khoảng cách thành tích.
Những thách thức này cho thấy giáo dục không chỉ cần công nghệ mạnh, mà còn cần phương pháp, chính sách và một triết lý rõ ràng trong cách ứng dụng AI.
Câu hỏi nền tảng cho kỷ nguyên giáo dục mới
Chính vì vậy, báo cáo không dừng ở mô tả công nghệ, mà đặt ra những câu hỏi cơ bản:
Con người cần học gì trong thời đại AI?
Thành công nên được đo bằng cách nào? Đánh giá phải thay đổi ra sao?
Phần nào của giảng dạy vẫn nên thuộc về con người?
Và AI có thể trở thành bạn đồng hành thực sự khi chưa hiểu đầy đủ bối cảnh không?
Những câu hỏi này kết nối toàn bộ cuộc tranh luận về AI trong giáo dục: ứng dụng là cần thiết, nhưng tư duy về giáo dục trong thời đại AI còn quan trọng hơn.
Cách tiếp cận của Google qua LearnLM
Từ các câu hỏi đó, Google giới thiệu LearnLM – mô hình AI được thiết kế riêng cho học tập.
LearnLM dựa trên 5 nguyên tắc của khoa học học tập:
học chủ động,
quản lý tải nhận thức,
thích ứng theo cá nhân,
khơi gợi tò mò,
và phát triển siêu nhận thức
Trong thử nghiệm, LearnLM được giới chuyên môn đánh giá vượt trội so với các mô hình phổ biến như GPT-4o, Claude 3.5 và Gemini 1.5 Pro. Không chỉ trên lý thuyết, nghiên cứu thực nghiệm tại Anh cho thấy học sinh sử dụng LearnLM tăng 5.5% khả năng tự giải quyết vấn đề mới – một tín hiệu mạnh mẽ về tác động thực tế của mô hình.
Cam kết đầu tư dài hạn của Google
Google công bố đầu tư 30 triệu USD cho các dự án học tập, bao gồm:
Hợp tác với Estonia trong sáng kiến AI Leap - trang bị cho hơn 20.000 học sinh và giáo viên công cụ AI
Chạy các nghiên cứu thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên (RCT) tại Mỹ, Anh, Ấn Độ, Sierra Leone
Hợp tác với Raspberry Pi Foundation, Fab AI, và Playlab để mở rộng hiểu biết AI
Những động thái này cho thấy Google xem giáo dục không phải là thị trường công nghệ, mà là một hệ sinh thái đòi hỏi sự tham gia của chính phủ, giáo viên, và cộng đồng học tập.
Tầm nhìn tương lai: Công nghệ hỗ trợ, con người định hướng
Báo cáo kết thúc bằng một tư tưởng quan trọng: AI có thể thay đổi cách chúng ta học, nhưng chính cộng đồng – người học, giáo viên, phụ huynh – mới quyết định giáo dục sẽ trở thành điều gì.
AI không thay thế giảng dạy, mà mở rộng khả năng con người giảng dạy.
Không thay thế tò mò, mà khơi dậy tò mò.
Không thay thế người học, mà giúp họ học tốt hơn.
Tương lai của giáo dục vì thế không phải là AI dạy con người, mà là con người sử dụng AI để học sâu hơn, nhanh hơn và công bằng hơn.
Đọc đầy đủ tài liệu tại đây
Liên hệ để được huấn luyện chuyên sâu về tư duy tự học cùng AI (cá nhân) hoặc tư vấn chiến lược ứng dụng AI cho doanh nghiệp (cho lãnh đạo, quản lý):
NHẮN VỀ TẠI ĐÂY (Ms. Ngọc Bích)
Nếu thấy những nội dung từ Tự Học cùng AI hữu ích và muốn ủng hộ để cộng đồng tiếp tục có thêm những kiến thức chọn lọc và chất lượng về AI Ứng Dụng cho Công việc dưới góc độ Tư Duy Hệ Thống, bạn có thể gửi sự đóng góp của mình về:
- Ngân hàng TPBank | STK: 0868355261 | Chủ TK: Le Ngoc Bich
- Nội dung: Họ tên của bạn + Ung Ho THCAI